اداره کل دامپزشکی استان خراسان جنوبی

سیاه زخم بیماری باکتریایی است که در فرم فوق حاد، بیماری به طور ناگهانی در گاو، گوسفند و بز شروع و به سرعت منجر به مرگ حیوان می شود.

انتشار میکروب شاربن به صورت جهانی است و در بعضی مناطق (کشورهای در حال توسعه) و افرادی که به نحوی با حیوانات و پشم و چرم آنها سر و کار دارند، آنزئوتیک خود را نشان می دهد و در بعضی مناطق به صورت اسپوراردیک بیماری به وقوع می پیوندد.

دوره کمون بیماری در حیوانات بین 2 تا پنج روز است و در انسان بین سه تا 10 روز از طریق جلدی، یک تا پنج روز از طریق تنفس و 2 تا پنج روز از طریق گوارشی است.

این بیماری به نام های دیگری از جمله ادم بدخیم، پوستول بدخیم، بیماری پشم ریسان و تب طحالی نیز شناخته می شود.

علایم سیاه زخم به سه فرم در انسان مشاهده می شود که عبارتند از فرم جلدی یا پوستی، فرم تنفسی و فرم گوارشی که از بین آنها فرم جلدی بیش از 90 درصد شاربن انسانی را شامل می شود.

در فرم جلدی بیماری از طریق تماس با حیوانات آلوده، پشم، پوست و چرم به انسان انتقال می یابد و در محل ورود میکروب در پوست ابتدا به صورت تاول و سپس به زخم گود و سیاه رنگ پیشرفت می کند. عموما این جراحات پوستی بدون درد یا با درد کم همراه بوده که ممکن است فرد بیمار به موقع به پزشک مراجعه نکند و چنانچه به موقع تحت درمان قرار نگیرد ممکن است عفونت پیشرفت و منجر به سپتی سمی و نهایتا مرگ شود.

در فرم تنفسی بیمار از طریق استنشاق هاگ های میکروب آلوده می شود که در مراحل اولیه علایم خفیف و مشابه عفونت های بخش فوقانی دستگاه تنفس است و پس از سپری شدن سه تا پنج روز علایم شدیدتر و با تب، شوک و نهایتا مرگ نمایان می شود.

در فرم گوارشی، بیماری در اثر مصرف گوشت آلوده ایجاد و بیماری با گاسترو آنتریت شدید توام با استفراغ و خون در مدفوع ظاهر شده و نهایتا منجر به مرگ بیمار می شود.

همچنین در فرم مزمن، بیماری در خوک و ندرتا در گاو، اسب و سگ دیده می شود، علایم این فرم از بیماری عبارت است از ادم گلو، حنجره و ترشحات کف دار و خونابه از دهان جاری شده که نهایتا منجر به خفگی دام و ایجاد مرگ می شود.