اداره کل دامپزشکی استان خراسان جنوبی

 

عامل بیماری

 

دکتر علی اکبر عندلیبی افزود: مقاومت ویروس در برابر حرارت کم است و در دمای 56 درجه به مدت 30 دقیقه از بین می رود، بنابراین پختن گوشت و یا پاستوریزه کردن شیر باعث از بین رفتن ویروس می شود، ضمنا ویروس می تواند در خون به مدت 10 روز در دمای 40 درجه سلسیوس مقاومت کند.

وی ادامه داد: در صورتی که گوشت دام ذبح شده به مدت 24 ساعت قبل از مصرف در دمای یخچال نگهداری شود به دلیل محیط اسیدی ایجاد شده پس از جمود خطری برای مصرف کننده ندارد.

عندلیبی اظهار داشت: این ویروس در برابر هیپوکلریت سدیم یک درصد و محلول 2 درصد گلوتاردئید و یا ضدعفونی کننده های فنولیک حساس است، صابون و مایعات یا مواد شستشو دهنده با اینکه ویروس از بین نمی برند ولی تا حدی ویروس را غیر فعال می کنند.

** شرح بیماری

این متخصص در ارتباط با شرح بیماری کریمه کنگو گفت: این ویروس به وسیله کنه هیالوما منتقل می‌شود و کنه ها به عنوان مخزن اصلی در کنار گاو، گوسفند، بز و خرگوش فعالیت می کنند.

وی ادامه داد: این ویروس از طریق تماس مستقیم با خون یا ترشحات بیمار، لاشه حیوان آلوده و انتقال به قصاب ها و سلاخ ها سبب ایجاد همه ‌گیری ‌های ناگهانی می شود.

عندلیبی با بیان اینکه این بیماری بیشتر در بین کشاورزان، دامداران، دلالان دام، سلاخ ها، قصاب ها و پرسنل دامپزشکی که با دام سروکار دارند مشاهده می شود، اظهار داشت: پرسنل بیمارستان ها و زنان خانه داری که گوشت مصرفی خانه را خرد می کنند از دیگر مبتلایان این بیماری هستند.

وی اضافه کرد: بیماری در فصول گرم سال از اواخر فروردین تا آخر شهریور (زمان رشد و تکثیر کنه‌ها) شیوع پیدا می‌کند و مواردی در بین اعضای خانواده بیمار و پرسنل پزشکی بعد از آلودگی با خون یا ترشحات بیمار رخ داده ‌است.

 

** راه انتقال و علایم بیماری

کارشناس بهداشت و مدیریت بیماری های دام اداره کل دامپزشکی خراسان جنوبی گفت: ویروس این بیماری اصولا در طبیعت به وسیله کنه‌های هیالوما منتقل می‌شود و توانایی انتقال از طریق تخم و نیز انتقال در مراحل مختلف بلوغ کنه وجود دارد.

وی افزود: دوره کمون بیماری به طور متوسط چهار روز و حداکثر 12 روز است که معمولا تا روز چهارم علایم غیر خونریزی مانند تب، سردرد، احساس سرما، خستگی درد عضلانی، پرخونی صورت، پرخونی ملتحمه و چشم، استفراغ و دردهای بالای معده مشاهده می شود.

عندلیبی ادامه داد: علایم خونریزی از روز چهارم شروع می‌شود که در مخاط دهان و پوست، خونریزی از لثه‌ها، بینی، معده، روده، رحم، زیر پوست ناحیه ساق پا و دست ها ظاهر می‌شود.

وی تصریح کرد: در ادامه مرگ بیمار ناشی از شوک، کم خونی، خونریزی شدید ریوی، عفونت و اختلال انعقادی داخل عروقی ناشی می شود.

عندلیبی ادامه داد: بیماری در حیوانات بدون علامت است و گاو، گوسفند، بز و خرگوش نیز به عنوان مخزن مطرح و پرندگان غیر از شترمرغ به بیماری مقاومند و می‌توانند با پخش کنه‌ های آلوده باعث اپیدمی شوند.

وی در ادامه اظهار داشت: در هفته اول بیماری و در مرحله تب می توان با نمونه گیری از خون ویروس را جدا و ویروس را از نمونه های بافتی مثل بافت کبد، طحال، کلیه و غدد لنفاوی جدا کرد.

 

** درمان و پیشگیری

این متخصص امور دام با بیان اینکه اساس درمان حمایتی است و شامل تنظیم آب و الکترولیت و درمان اختلال انعقادی درون رگی پیش رونده‌ است افزود: استفاده از ریباورین موجب بهبود بیماران به شدت بدحال و اثر این دارو در آزمایشگاه مانع از تکثیر تعداد زیادی از ویروس ها می شود.

وی اظهار داشت: آموزش به مردم در خصوص محافظت از گزش کنه و خودداری از جدا کردن آنها با دست و یا له کردن کنه ها، از مهمترین راهکار های پیشگیری از این بیماری است که در ادامه آن مصرف گوشت مورد تایید سازمان دامپزشکی توصیه می شود.

عندلیبی با بیان اینکه گوشت باید پس از کشتار بلافاصله ۲۴ ساعت در یخچال نگهداری شود گفت: بر روی خون و ترشحات ریخته شده دام ها باید محلول سفید کننده خانگی با رقت یک درصد ریخته شود و ۱۵ دقیقه بعد با آب و صابون شسته شود.

وی یادآور شد: در صورت تماس کارکنان پزشکی با خون و ترشحات بیمار مشکوک یا تایید شده باید مدت ۱۴روز بروز علایم با کنترل تب تحت پیگیری و در صورت وجود تب تحت درمان قرار گیرد.

کارشناس بهداشت دام خراسان جنوبی توصیه کرد: بیمار مشکوک به تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو (CCHF) باید ایزوله شود و با افراد خانواده و پرسنل بیمارستانی در تماس نباشد و همه وسایل بیمارستانی مانند ماسک، دستکش، روپوش، پیش بند، لوله‌ های خون، سرنگ های استفاده شده و هر وسیله‌ای که با ترشحات بیمار در تماس بوده باید سوزانده شود.

وی در ادامه با بیان اینکه سمپاشی منازل و اصطبل‌ ها برای کاهش کنه‌ ها ضروری است، افزود: مصرف مواد ضد عفونی برای گند زدایی توالت‌ ها، محیط آلوده به خون و ترشحات بیمار باید مد نظر قرار گیرد.