اداره کل دامپزشکی استان خراسان جنوبی

به گزارش روابط عمومی اداره کل دامپزشکی خراسان جنوبی دکتر قاسم عجم، رئیس اداره بهداشت و مدیریت بیماریهای طیور، آبزیان و زنبورعسل اداره کل دامپزشکی  گزارشی از مصرف واکسنهای طیور در استان ارائه داد و بر ضرورت انجام برنامه کامل واکسیناسیون توسط پرورش دهندگان مرغ گوشتی تأکید نمود.

وی افزود: متاسفانه تلفات ناشی از بیماری، پس از نوسانات قیمت، عمده ترین عامل تهدید کننده سرمایه پرورش دهندگان طیور گوشتی در استان است، بطوری که متوسط پنج ساله میزان تلفات یک دوره پرورش در استان از میانگین کشوری بالاتر است.  

رئیس اداره بهداشت و بیماریهای طیور اداره کل در خصوص چگونگی تأمین واکسن و واکسیناسیون در طیور توضیح داد: در بخش طیور کل واکسیناسیون و درمان سالهاست که به بخش خصوصی واگذار شده و بر خلاف بخش دام، دامپزشکی دولتی نقشی در تأمین واکسن یا انجام واکسیناسیون ندارد. مسئولیت این اداره کل نظارت بر چرخه تولید و توزیع واکسن و مبارزه با همه گیری های بیماریها بوده و صرفاً در مواقع بحرانی بصورت حاکمیتی اعمال نظر می نماید.  

عجم در مورد واکسنهای ضروری برای مرغداری های گوشتی گفت:  دامپزشکی خراسان جنوبی برنامه پیشنهادی واکسیناسیون برای مرغداری های گوشتی تدوین نموده که تعدادی از آنها در برخی شهرستانها اجباری و تعدادی اختیاری است. چهار بیماری مهم طیور شامل نیوکاسل، برونشیت، آنفلوانزا و گامبورو در این برنامه تحت پوشش قرار گرفته است.

نیوکاسل: این بیماری علیرغم اینکه مهم ترین بیماری شایع در طیور کشور است، بوسیله واکسیناسیون قابل پیشگیری بوده و لذا چهار مرحله واکسیناسیون برای آن تعریف شده است. مهم ترین واکسن این بیماری واکسن تزریقی است که در سن 5 تا 10 روزگی استفاده می شود. از ابتدای سال جاری تا کنون 4/6 میلیون دز از این واکسن در استان مصرف شده که با توجه به جوجه ریزی 11/7میلیونی، پوشش نزدیک 40 درصد را نشان می دهد. پوشش مطلوب برای این واکسن حداقل 60 درصد برآورد شده است. علت کمتر بودن میزان مصرف این واکسن را می توان به عدم آگاهی برخی مرغداران و افزایش قیمت شدید واکسنهای های وارداتی و کمبود مقطعی ایجاد شده در تأمین واکسنهای ساخت داخل ارتباط داد.

آنفلوانزای تحت حاد: آنفلوانزای H9 یا تحت حاد از دهه 70 وارد کشور شده و هنوز هم یکی از علل مرسوم تلفات در طیور کشور است. واکسیناسیون علیه این بیماری ایمنی قاطعی ایجاد نمی کند لذا اکثر مرغداران از واکسن این بیماری استقبال نمی کنند. اما سال گذشته این بیماری همزمان با شیوع برونشیت در تعدادی از مرغداری های استان باعث خسارات قابل توجهی گردید. کل طیور واکسینه علیه این بیماری از اول سال 4/1 میلیون قطعه بوده که درصد پوشش 12 درصدی را نشان می دهد. اکثر مرغداران فقط یک مرحله واکسن استفاده می کنند، این در حالی است که در برنامه پیشنهادی دامپزشکی حداقل دو نوبت واکسیناسیون برای آن در نظر گرفته شده است. با توجه به مشاهده این بیماری در برخی طیور بومی و آسیب پذیر بودن ایمنی طیور صنعتی استان، مرغداران  باید در انجام واکسیناسیون علیه آنفلوانزا تجدید نظر نمایند.

برونشیت: این بیماری اگرچه بیشتر در مورد مرغ تخمگذار مطرح است اما در جوجه های گوشتی هم می تواند باعث تلفات و کاهش رشد گردد، بخصوص اگر همراه با آنفلوانزا یا نیوکاسل باشد. سال گذشته موج جدیدی از شیوع این بیماری در تابستان و پاییز داشتیم که شامل 23 کانون گزارش شده بود. مشکل واکسیناسیون در این بیماری عدم همخوانی سویه واکسن با سویه ویروس در گردش است که طرحی پژوهشی در این خصوص در دامپزشکی استان در حال انجام می باشد. توصیه دامپزشکی استفاده حداقل دو نوبت واکسن از دو سویه متفاوت طی دو هفته اول می باشد. کل واکسیناسیون برونشیت انجام شده از اول سال 6/2 میلیون دز بوده است که نسبت به سال گذشته افزایش 25 درصدی را نشان می دهد.

گامبورو: بیماری بورس عفونی یا گامبورو یک بیماری تحت بالینی با خصوصیت کاهش کارایی سیستم ایمنی پرنده است که می تواند زمینه ساز ظهور عفونت های ویروسی و باکتریایی جدی در طیور گردد. وضعیت شیوع این بیماری در استان مشخص نیست و مطالعه ای در این خصوص در دامپزشکی استان در حال انجام است. به نظر می رسد با توجه به بروز مواردی از تلفات سنگین ناشی از نیوکاسل بصورت مکرر در برخی مرغداری ها، باید به حضور گامبورو نیز توجه شود. توصیه دامپزشکی دو نوبت واکسیناسیون بر اساس سنجش ایمنی مادری می باشد. مقدار مصرف این واکسن از اول سال تا کنون 2/1 میلیون دز بوده که 18 درصد پوشش واکسیناسیون را نشان می دهد.