سازمان دامپزشکی کشور

به گزارش روابط عمومی شبکه دامپزشکی فردوس، در راستای آئین‌نامه‌های نظارت بهداشتی تمامی فرآورده‌های خام دامی از مرحله استحصال و تولید تا مصرف باید گواهی بهداشتی دامپزشکی را دریافت نمایند.

اسماعیلی رئیس شبکه دامپزشکی فردوس گفت: شیرخام یکی از مهمترین فراورده‌های خام دامی است که سرشار از ویتامین‌ها و موادمعدنی مورد نیاز انسان بوده و جایگاه ویژه‌ای در سفره غذایی خانواده‌ها دارد که با توجه به فسادپذیری بالای شیرخام و امکان انتقال بیماریهای خطرناک مشترک بین انسان و دام از شیرخام آلوده از قبیل سل، بروسلوز (تب مالت)، عفونتهای گوارشی و ...،  ضروری است شیر خام از مرحله دوشش، حمل و نقل، سردسازی  و عرضه با نظارت بهداشتی دامپزشکی تولید و عرضه شود.

شیر خام تولیدی در مبداء دامداریهای صنعتی پس از آزمایشات اولیه، سردسازی شده و با حمل و نقل بهداشتی به کارخانجات لبنی و مراکز عرضه  منتقل می‌شود. 

با هدف حفظ و ارتقاء بهداشت و امنیت غذایی در سطح منطقه، بازرسان اداره دامپزشکی در بازدید مشترک با بازرسان شبکه بهداشت و درمان اقدام به بررسی وضعیت بهداشتی واحدهای صنفی تولید و عرضه لبنیات می‌نمایند.

وی افزود: به شهروندان توصیه می‌شود به منظور حفظ سلامتی از شیر پاستوریزه استفاده نمایند. 160 سال قبل، پاستوریزاسیون به عنوان یکی از بهترین روشهای پیشگیری از فساد شیر ابداع گردیده است. در فرایند پاستوریزاسیون با استفاده از حرارت، عوامل بیماری‌زای موجود در شیر همچون انواع باکتری، ویروس، پروتوزوآ، کپک و… کشته می‌شوند و تنها تعداد کمی از میکروب‌های غیربیماریزا باقی می‌مانند. برای تولید شیرپاستوریزه در بسته‌بندی‌های مختلف، ابتدا هموژنیزاسیون انجام می‌شود. هموژن کردن با شکستن گویچه‌های چربی به اندازه‌های کوچک‌تر مانع رویه بستن چربی در سطح شیر می‌شود. این کار همچنین تمایل چربی موجود در شیر به توده شدن و به هم چسبیدن را از بین می‌برد.

پس از پایان عملیات هموژنیزاسیون، برای نابودی میکروارگانیسم‌های احتمالی ورودی در حین فرآیند، مجدد عملیات پاستوریزاسیون انجام می‌شود.

اسماعیلی همچنین از شهروندان خواست درصورت تمایل به استفاده از شیرخام، شیرخام مصرفی خود را فقط از مراکز جمع‌آوری شیر مجاز و مراکز عرضه شیرخام مجاز تهیه نمایند. در مراکز جمع آوری شیر، مسئولین بهداشتی دامپزشکی مستقر می‌باشند که با انجام آزمایشات اولیه، سردسازی و تأیید سلامت و کیفیت شیر تحویلی از دامداریها ، شیرخام عرضه شده به مصرف‌کنندگان را تضمین می‌نمایند.

شیر خام عرضه شده در مراکز مجاز نگهداری و فروش پس از انجام آزمایشات کیفی، شیمیایی، میکروبی و تقلبات شیر امکان توزیع و مصرف خانوار یا توزیع در واحدهای لبنیاتی را خواهد داشت.

متأسفانه برخی از واحدهای لبنیاتی اقدام به خرید شیرخام بصورت مستقیم از دامداران سنتی می‌کنند که هیچ‌گونه نظارت بهداشتی از قبیل آزمایشات کیفی، بررسی باقیمانده آنتی‌بیوتیکی، بررسی بار میکروبی و تقلبات احتمالی انجام نمی‌شود که این کار سلامت انسان را به خطر می‌اندازد.

باقیمانده‌های آنتی‌بیوتیکی در شیر و محصولات گوشتی موجب ایجاد مقاومت آنتی‌بیوتیکی در انسان،  مشکلات گوارشی و حتی زمینه‌ساز ایجاد سرطان در انسان می‌شوند که در این خصوص در مراکز جمع‌آوری شیر، با استفاده از کیتهای تشخیص باقیمانده آنتی‌بیوتیکی، شیرخام مورد آزمایش قرار می‌گیرد.

مراکز جمع‌آوری شیر ملزم هستند پس از دریافت شیر و انجام آزمایشات بهداشتی لازم، اقدام به صدور گواهی بهداشتی کیفی به صورت روزانه برای خریداران و همچنین واحدهای لبنیاتی که شیر مورد نیاز خود را از مراکز جمع‌آوری شیر تهیه می‌کنند، ‌نمایند.

وی افزود: اجرای تضمین کیفیت و سلامت مواد غذایی با منشاء پروتئین حیوانی با اقدامات بهداشتی  دامپزشکی از مراکز تولید فرآورده‌های خام دامی شروع و تا سفره مردم ادامه دارد.

همچنین در راستای اجرای کامل شیوه نامه نظارت بهداشتی کارشناسان این شبکه به ناظران بهداشتی مراکز جمع آوری شیر در خصوص اهمیت طرح تضمین کیفیت فرآورده‌های خام دامی طرح ملی پایش باقی‌مانده‌های دارو، سموم، فلزات سنگین در شیر خام و وظایف ناظران بهداشتی مراکز جمع آوری شیر آموزشهای لازم و ضروری را آموزش می‌دهند.

اسماعیلی خاطرنشان کرد: به شهروندان توصیه می‌شود برای حفظ سلامت خود و اعضای خانواده از شیر و فراورده‌های لبنی پاستوریزه استفاده کنند و در صورت استفاده از شیر غیرپاستوریزه، از مراکز معتبر و دارای گواهی بهداشتی از مراکز جمع‌آوری شیر تهیه و قبل از هرگونه مصرف و فراوری آن را بجوشانند.

وی افزود: شیوع بیماری‌های مشترک انسان و دام به سهولت امکان‌پذیر است و مراکز عرضه لبنیات سنتی هم می‌بایست مثل کارخانه‌های صنعتی ضوابط و شیوه‌نامه‌های بهداشتی را رعایت کنند.