اداره کل دامپزشکی استان خراسان جنوبی

احادیث زیبا درباره حیاء

 

1ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

اِنَّ الحَیاءَ زینَةُ الاِسلام.

حُجب و حیا زینت و زیور اسلام است. (سفینه، ج 1 ص 362)

 

2ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

اَلحَیاءُ شُعْبَةٌ مِنَ الایمانِ.

شرم و حیا خود شعبه‌ای از ایمان است. (مستدرک، ج 8، ص 466)

 

3ـ «امام موسی‌کاظم(علیه‌السلام)»:

الحیاءُ مِنَ الایمانِ وَالایمانُ فی‌الجَنَّهِ.

شرم و حیا نشانة ایمان است و جای ایمان در بهشت است. (بحار، ج 78، ص 409)

 

4ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

لاایمانَ لِمَن لاحَیاءَ لَهُ.

کسی که حیا ندارد ایمان ندارد! (اصول کافی، ج 3، ص 164)

 

5ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

عَلی قَدرِ الحیاءِ تکونُ العِفَّةُ.

عفت و پاکدامنی اشخاص به اندازة شرم و حیای آنهاست. (فهرست غرر، ص 87)

 

6ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

اَفضلُ الحیاءِ اِستحیاؤکَ مِنَ اللهِ.

اعلا مراتب شرم و حیا، شرم کردن تو از خداست. (فهرست غرر، ص 87)

 

7ـ «امام رضا(علیه‌السلام)»:

الحیاءُ والدّینُ مَعَ العَقلِ حَیثُ کانَ.

عقل هر کجا باشد حیا و دین نیز به همراه اویند. (مواعظ عددّیه، ص 53)

 

8ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

اَلحیاءُ جَوهرٌ یُزیلُهُ الطَّمَعُ.

حیا یک گوهری است که حرص و طمع آن را از انسان سلب می‌کند. (آدم طمعکار دیگر حُجب و حیا ندارد) (زبدة‌الاحادیث، ج 1، ص 167)

 

9ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

حیاءُ الرَّجُلِ مِن نَفسِهِ ثَمَرةُ الایمانِ.

آن کس که از خود (حتی در خلوت) شرم و حیا می‌کند نتیجة دین و ایمان او است. (فهرست غرر، ص 87)

 

10ـ «امام محمدباقر(علیه‌السلام)»:

اِنّ اللهَ یُحبُّ الحَیِیَّ الحَلیمَ العَفیفَ المُتَعفِّف.

خداوند، آدم حیادارِ خویشتن‌دارِ پاکدامن و بامناعت را دوست می‌دارد. (اصول کافی، ج 3، ص 174)

 

11ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

إنَّ لِکُلِّ دینٍ خُلقاً و خُلقُ الاِسلامِ اَلحَیاءُ.

هر دین و آئینی خُلق و خویی دارد، خوی دین اسلام حُجب و حیا است. (مستدرک، ج 8، ص 465)

 

12ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

اَلحَیاءُ سَببٌ الی کُلِّ جَمیلٍ.

حیا و حشمت وسیلة هرگونه جمال و خوبی‌ها است. (بحار، ج 77، ص 211)

 

13ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

الحیاءُ یَصُدُّ عَن فِعلِ القَبیح.

حُجب و حیا، انسان را از کارهای زشت و ناروا باز می‌دارد. (فهرست غرر، ص 87)

 

14ـ امام موسی‌بن جعفر(ع):

اِستَحیوُا مِن‌اللهِ فی سَرائِرِکُم کما تَستَحیوُنَ مِنَ النّاسِ فی عَلاِنَیِتکم.

همان گونه که در ظاهر از مردم حُجب و حیا می‌کنید در خلوت و نهان نیز از خدا شرم داشته باشید. (بحار، ج 78، ص 309)

 

15ـ «امام رضا(علیه‌السلام)»:

مَن اَلقی جِلبابَ الحَیاءِ فلا غیِبةَ لَهُ.

کسی که جامة شرم و حیا را از تن به دور کرد دیگر غیبت کردن او جایز و بلامانع است. (مُسند الاِمام الرضا علیه‌السلام، ج 1، ص 280)

 

16ـ «امام محمدباقر(علیه‌السلام)»:

اَلحَیاءُ وَ الایمانُ مَقرونانِ فی قَرَنٍ واحدٍ فَاذا ذَهَبَ اَحَدُهُما تَبِعَهُ صاحِبُه.

حیا و ایمان هر دو به یک ریسمان بسته‌اند، یکی از آن دو چون برود دیگری نیز به دنبال آن خواهد رفت. (مستدرک، ج 8، ص 461)

 

17ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

مَن کَساهُ الحیاءُ ثَوبَهُ لَم یَرَ الناسُ عَیبَهُ.

کسی که جامة حیا به‌تن کرد عیب‌های او از دید مردم پوشیده می‌ماند. (نهج‌البلاغه، کلمة 214)

 

18ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

اِلاسلامُ عُریانٌ وَ لباسُهُ الحَیاءُ.

اسلام برهنه و عریان است و شرم و حیا پوشاک آن است. (سفینه، ج 1، ص 361)

 

19ـ «امام رضا(علیه‌السلام)»:

اذا لَم تَستَحی فَافعَلْ ما شِئتَ!

اگر هیچ شرم و حیا نداری، دیگر هر چه دلت خواست عمل کن! (مستدرک، ج 8، ص 466)

 

20ـ «امام محمدباقر(علیه‌السلام)»:

إن کُنتَ لا مِمَّن فی السَّماء تخافُ و لامِمّن فی‌الاَرضِ تَستَحی، تَعُدُّ نَفسَکَ فی‌البَهائِم!

اگر (گستاخی تو به حدی است که) نه از حکومت آسمانی می‌ترسی و نه از مردم روی زمین شرم‌ داری، خود را در عداد حیوانات بشمار! (کتاب‌الحدیث، ج 2، ص 214)

 

21ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

الحیاءُ حیاءانِ: حیاءُ عَقلٍ وَ حیاءُ حُمْقٍ، فَحیاءُ العَقلِ هُو العِلمُ وَ حیاءُ الحُمْقِ هُوَ الجَهلُ.

حیا دو نوع است:‌حیای عقلی و حیای حِماقتی، حیای عقلی فهم و دانایی است و حیای حماقتی جهل و نادانی است. (اصول کافی، ج 3، ص 166)

 

22ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

مَنِ استحَی مِن قَولِ الحَقِّ فَهُوَ أحمق.

کسی که از گفتن قول حق حیا می‌کند دلیل بر حماقت و اَبلهی او است. (فهرست غرر، ص 88)

 

23ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

لایَستَحی جاهِلٌ أَن یَسأَلَ عمّا لایَعلَم.

کسی که چیزی را که نمی‌داند نباید از فراگرفتن آن حُجب و حیا داشته باشد. (مواعظ عددیّه، ص 158)

 

24ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

من رَقَّ وَجهُهُ رَقَّ عِلمُه!

کسی که در پرسیدن مسائل کم‌رو و خجالتی باشد به همان اندازه دانش و معلومات او نیز اندک خواهد بود! (مشکلات نوین و علمی‌اش حل نمی‌شود و این همان مصداق حیای بد و مذمّت شده است) (اصول کافی، ج 3، ص 165)

 

25ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

اذا رَأَیتَ مِن اَخیکَ ثَلاثَ خِصالٍ فَارْجُه: الحیاءُ وَ الأَمانَةُ وَالصِّدقُ و اذا لَم تَرَها فَلا تَرجُهْ.

اگر برادر دینی‌ات سه خصلت حیا و امانت و صداقت را داشت به او امید داشته باش واِلّا از او قطع امید کن. (نهج‌الفصاحه، ج 1، ص 39)

 

26ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

شَرُّالأَشرارِ مَن لا یَستَحی مِنَ النّاسِ ولایَخافُ اللهَ سُبحانَه.

بدترین مردم آن کسی است که نه از دیگران شرم و حشمت دارد و نه از خدای سبحان خوف و هراسی دارد. (فهرست غرر، ص 87)

 

27ـ «امام زین‌العابدین(علیه‌السلام)»:

خَفِ الله تَعالی لِقُدرتِهِ عَلَیکَ وَ استحَی مِنُه لِقُربِه مِنکَ.

از خدای متعال بترس که او قاهر و قادر بر تو است و از او شرم داشته باش که او با تو و همراه تو است. (بحار، ج 71، ص 336)

 

28ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

لایَستَحِیَنَّ احدٌ مِنکُم اذا سُئِل عمّا لایَعلمُ أَن یَقولَ لاأَعلَم.

اگر از یکی از شما چیزی سؤال کنند که آن را نمی‌داند نباید حیا کند از اینکه بگوید: من نمی‌دانم. (نهج‌البلاغه، کلمة 79)

 

29ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

قِلّةٌ الحَیاءِ کُفرٌ.

بی‌حیایی (در حد) کفر و بی‌دینی است! (مستدرک، ج 8، ص 466)

 

30ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

الحیاءُ علی وَجهَین: فَمِنِهُ ضَعفٌ و مِنُه قُوَّةٌ و اسلام.

منشأ حیا دوگونه است: یکی از روی ضعف و زبونی و دیگری در اثر نیروی اسلام و قوّت ایمانی است. (بحار، ج 78، ص 242)

 

31ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

اِستحی مِنَ اللهِ کَما تَستحی مِنَ الرَّجُلِ الصّالِح مِنَ قَومِک!

همانگونه که از یک انسان صالح و متقی قوم خودت ملاحظه می‌کنی از خدای بزرگ «الله» هم حیا و رودرواسی داشته باش! (مستدرک، ج 8، ص 466)

 

32ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

ثلاثٌ مَن لَم تَکُن فیهِ فَلا یُرجی خَیرُهُ اَبداً: مَن لَم یَخشَ اللهَ فی‌الغَیبِ وَ لَم یَرْعَ فی‌الشَّیبِ وَ لَم یَستَحِ مِن اَلعَیبِ.

این سه چیز در هر کس نباشد دیگر هرگز خیر و امیدی به او نیست: کسی که در خلوت و نهان از خدا نمی‌ترسد و در سنین پیری متنبه و بیدار نمی‌شود و از عیوب و زشتی‌های خود شرم و حیا نمی‌کند. (وسائل، ج 11، ص 382)

 

33ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

مَن لَم یَستَحِ مِن الله فی العلانِیَةِ لَم یَستَحِ مِنَ اللهِ فی‌السِّرِّ.

کسی که آشکارا و در انظار مردم از خدا حیا نمی‌کند (مسلّماً) در تنهایی و خلوت هم از خدا شرم نخواهد داشت. (میزان‌الحکمة، ج 2، ص 566)

 

34ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

مَن قَلَّ حیاؤُهُ قَلَّ وَرَعُه.

به هر مقدار که حُجب و حیای انسان کم می‌شود به همان میزان تقوا و پرهیزکاری او (نیز) کم‌رنگ‌تر می‌گردد. (نهج‌البلاغه، کلمة 341)

 

35ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

الحیاءٌ خیرٌ، کُلُّه الحیاءٌ لاَیأتی اِلاّ بِخَیر.

حیا، سراسر خیر و خوبی است. (آری) حیا جز خیر و خوبی حاصلی ندارد. (مجموعة وراّم، ج 2، ص 33)

 

36ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

الحیاءُ یَمحو کثیراً مِنَ الخَطایا.

شرم و حیا بسیاری از گناهان را پاک می‌کند. (میزان‌الحکمه، ج 2، ص 566)

 

37ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

صاحبُ الحیاءِ خیرٌ کلُّه وَ مَن حَرُمَ الحَیاءَ شرٌ کلُّه وَ إن تعبَّد وَ تَوَرَّع.

آدم حیادار سراسر وجودش خیر و سعادت است و آن کس که از نعمت حیا ناکام مانده سراسر وجودش شرّ و نگون‌بختی است هر چند عبادت کند و متقی و پرهیزکار هم باشد. (مستدرک، ج 8، ص 463)

 

38ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

الحیاءُ مِنَ اللهِ سُبحانَهُ یَقی عَذابَ النّارِ.

حیا کردن از خداوند سبحان، انسان را از عذاب دوزخ ایمن می‌دارد. (فهرست غرر، ص 87)

 

39ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

إنَّ مِنَ النّاسِ لولاَ الحیاءُ لَم یَرْعَ حَقَّ والدَیهِ وَ لَم یَصِلْ ذارَحِمٍ وَ لَم یُؤَدِّ اَمانةً وَ لَم یَعِفَّ عَن فاحِشةٍ!

برخی از مردم به راستی اگر حیا و حشمت نبود نه حق پدر و مادر را رعایت می‌کردند و نه صلة ارحام به جا می‌آوردند، هیچ امانتی را به صاحبانش رد نمی‌کردند و از هیچ عمل ناروا و بی‌عفتی رو گردان نبودند! (سفینه، ج 1، ص 362)

 

40ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

الحیاءُ قرینُ العَفافِ.

شرم و حیا همدم ملازم و لاینفکّ عفّت و پاکدامنی است. (فهرست غرر، ص 86)