سازمان دامپزشکی کشور

به گزارش روابط عمومی اداره کل دامپزشکی استان خراسان جنوبی دکتر علی اکبر عندلیبی رئیس اداره مبارزه با بیماریهای دامی استان گفت: تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو یک بیماری ویروسی حاد تب ‌دار و خونریزی دهنده است ، با وجود اینکه بیماری مخصوص حیوانات است ولی موارد تک گیر و همه گیری های ناگهانی این بیماری در انسان‌ها نیز اتفاق می‌افتد این بیماری معمولا با شروع فصل گرما از طریق گزش کنه آلوده یا خون و ترشحات لاشه دام آلوده به انسان منتقل  می شود که در صورت عدم تشخیص سریع می تواند با بروز علائم شدید منجر به مرگ انسان نیز گردد، شیوع بیمارستانی بیماری نیز در فصل شیوع فعالیت کنه ها ( تابستان و پاییز ) بیشتر است.مخزن و ناقل ویروس در طبیعت، اصولا کنه‌ها هستند گاو، گوسفند و بز، خرگوش، جوجه تیغی و حتی جوندگان مثل موش نیز به عنوان ناقل شناخته می‌شوند. اما انواع پرندگان به جز شتر مرغ در برابر این بیماری مقاوم هستند و فقط به عنوان ناقل مکانیکی کنه عمل می کنند.بیماری درانسان پس از گزش کنه آلوده یا له کردن آن روی پوست، یا تماس با پوست، لاشه حیوان، خون و ترشحات حیوان آلوده و یا تماس با خون و بافت های فرد مبتلا ایجاد می شود.

عندلیبی افزود: افراد در معرض خطر: این بیماری بیشتر دربین  کشاورزان، دامداران، دلالان دام، سلاخ ها، قصاب ها و پرسنل دامپزشکی گزارش شده است و درپرسنل بیمارستان ها ، خانم های خانه دار که گوشت مصرفی خانه را خرد می کنند و عموم مردم کمتر گزارش شده است. بیماری در فصول گرم سال از اواخر فروردین تا اواخر شهریور ( زمان رشد و تکثیر کنه‌ها ) شیوع پیدا می‌کند. مواردی در بین اعضای خانواده بیمار و پرسنل پزشکی بعد از آلودگی با خون یا ترشحات بیمار گزارش شده است.

مهمترین راه ابتلا به بیماری درایران ناشی از تماس با لاشه یا خون دام های آلوده بوده است و تنها تعداد اندکی توسط گزش کنه مبتلاشده بودند. بیشترین موارد بیماری درقصاب ها، کارگران کشتارگاه ها، دامداران و کشاورزان گزارش شده است.

علائم بیماری در دام : بیماری در حیوانات اهلی علائم مشخص و واضحی ندارد و به همین خاطر خطرانتقال بیماری در انسان در هنگام ذبح یا یک دوره کوتاه پس از ذبح حیوان آلوده (به دنبال تماس با پوست یا لاشه حیوان) وجود دارد.

علائم بیماری در انسان:

علائم اولیه‌ی بیماری شبیه به آنفلوانزا است؛ سردرد، تب، درد عضلانی به ویژه در ناحیه‌ی پشت وکمردر ابتدا بروز می کند که در بدو مراجعه بیمار به پزشک، علائم بیماری مشابه سرماخوردگی، آنفلوانزا و کرونا است بنابراین ممکن است بیماری در این مرحله قابل تشخیص نباشد ولی در این مدت اگر رعایت نکات فردی بهداشتی رعایت نشود، بیماری به افراد دیگر قابل انتقال است.  در ادامه با علائمی مانند تب و لرز، استفراغ، اسهال و دردهای شکمی، حال عمومی بیمار بسیار بد می‌شود. هذیان و گیجی نیز از سایر علامت‌های این عفونت است. بعد از چند روز نیز خارش و تحریک پوستی، همانند بیماری سرخک، در فرد بیمار ایجاد می‌شود. تحریک پوستی به‌شکل خون‌مردگی که به پِتشی موسوم است، ظاهر می‌شود.

در مراحل نهایی امکان خونریزی در هر یک از ارگان‌های بدن فرد مبتلا به تب کریمه کنگو وجود دارد. مثلا ممکن است که روده‌ها خونریزی داشته باشند یا خون با استفراغ دفع شود که در این حالت، احتمال دارد که تب کریمه با خونریزی معده اشتباه گرفته شود. سایر اندام‌ها مانند لثه و بینی نیز ممکن است دچار خونریزی شوند. در بعضی از موارد در مدفوع فرد خون تازه و تیره رنگ  دیده می‌شود و در نواحی مختلف بدن کبودی‌هایی به چشم می‌خورد. هماتوم و ترشح خون از نقاطی که محل تزریق بوده‌اند نیز محتمل است و ممکن است که فرد به اغما فرو برود. بیش از ۳۰ درصد از بیماران مبتلا به تب کریمه کنگو، جان خود را از دست می‌دهند. بطور عمومی، بعد از ۵ تا ۱۴ روز که از شروع بیماری، خونریزی و از کار افتادن اندام‌های مختلف موجب مرگ فرد می‌شوند. اما بیمارانی که نسبت به درمان، پاسخ مناسبی نشان می‌دهند، از روز دهم بیماری علائم بهبود را تجربه می‌کنند.

نکته مهم در خصوص عامل بیماری : مقاومت ویروس در برابر حرارت کم است و در دمای 56 درجه به مدت 30 دقیقه از بین می رود همچنین در محیط اسیدی مثلا اسید استیک دو درصد (و یا محیط اسیدی ایجاد شده پس از جمود نعشی) از بین می رود به همین دلیل در صورت اینکه گوشت دام ذبح شده به مدت 24 ساعت قبل از مصرف در دمای یخچال نگهداری شود بدلیل محیط اسیدی ایجادشده پس از جمود نعشی امکان ایجاد بیماری را برای مصرف کننده ندارد .

توصیه می شود در اعیاد قربان و اعیاد ملی و مذهبی دام قربانی خود را به کشتارگاه منتقل نمایند تا عملیات ذبح و فرآیند کشتار و فرآوری لاشه به صورت کاملا بهداشتی و زیر نظر بازرسان و متخصصان بهداشتی گوشت انجام و خطر انتقال بیماری برای فرد از طریق خون و ترشحات دام وجود نداشته باشد.

برای اطمینان کامل از سلامت گوشت و آلایش دامی باید گوشت تازه را به مدت 24 ساعت و جگر و آلایش دامی را به مدت 48 ساعت در دمای صفر تا 4 درجه یخچال نگهداری کنید تا با افزایش اسیدیته گوشت باعث از بین رفتن ویروس احتمالی بیماری شوید.

ﺍﺯ ﺗﻤﺎﺱ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺩﺳﺖ خصوصا دست با پوست خراشیده یا زخمی ﺑﺎ ﮔﻮﺷﺖ ﺗﺎﺯﻩ ﺫﺑﺢ ﺷﺪﻩ خودداری ﻭ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺧﺮﺩ ﮐﺮﺩﻥ ﮔﻮﺷﺖ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﮑﺶ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﻮد.

به ﻫﻨﮕﺎﻡ ﭘﻮﺳﺖ ﮐﻨﺪﻥ ﻭ ﻗﻄﻌﻪ ﮐﺮﺩﻥ ﻻﺷﻪ ﺩﺍﻡ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺫﺑﺢ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﺱ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺎ ﻻﺷﻪ خودداری ﻭ ﺍﺯ ﻭﺳﺎﯾﻞ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻓﺮﺩﯼ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﯿﺶ ﺑﻨﺪ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻔﻮﺫ، ﺩﺳﺘﮑﺶ، ﻣﺎﺳﮏ، ﻋﯿﻨﮏ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﮐﻨﯿﺪ.

ﺯﻧﺎﻥ ﺧﺎﻧﻪ ﺩﺍﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺧﺮﺩ ﮐﺮﺩﻥ ﮔﻮﺷﺖ ﺗﺎﺯﻩ ﺣﺘﻤﺎ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﮑﺶ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻤﺎﯾید.

ﮔﺬﺍﺷﺘﻦ ﮔﻮﺷﺖ ﺩﺭ ﻓﺮﯾﺰﺭ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺫﺑﺢ، ﻭﯾﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﯿﻦ ﻧﻤﯽﺑﺮﺩ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﯾﻦ ﺍﺯ ﻣﻨﺠﻤﺪ ﮐﺮﺩﻥ ﮔﻮﺷﺖ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺫﺑﺢ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﯼ ﺷﻮﺩ.

از خوردن جگر خام و گوشت نیم پز و کباب آب دارخودداری نمایید اما با توجه به اینکه ویروس این بیماری در برابر حرارت حساس است؛ پختن جگر یا گوشت باعث از بین رفتن ویروس عامل بیماری می شود.

همانطوری که اشاره شد ناقل و مخزن اصلی این بیماری کنه ها  هستند لذا با توجه به فرا رسیدن فصول گرم سال که فصل فعالیت، رشد و تکثیر کنه ها است به دامداران عزیز توصیه می شود در نسبت به سمپاشی بدن دام ها و جایگاههای نگهداری دام به طور منظم اقدام نموده و در صورت مشاهده کنه بر روی پوست دام های خود از له کردن آن با دست جدا خودداری نمایند.